کاردرمانی برای گردن گرفتن کودک

کاردرمانی برای کنترل سر و گردن گرفتن یکی از اصول اولیه برای پیشرفت مراحل  حرکتی کودکان محسوب می شود. در واقع رشد مراحل حرکتی نوزاد با گردن گرفتن و کنترل سر شروع شده و سپس بقیه مراحل حرکتی به دست می آید.

اهمیت کنترل سر و گردن گرفتن نوزادان :

کنترل سر یکی از مراحل اصلی رشدی است. به طور طبیعی کودکان در نوزادی و قبل از این که نشستن ، چهاردست و پا رفتن ، ایستادن و راه رفتن را شروع کنند ؛ بر این مهارت مسلط می شوند. بدون کنترل سر ، کودک هیج کدام از این مهارت های پیشرفته را کسب نمی کند. برای تمرکز چشم ها روی اشیا ، برای خوردن یا دیدن نیاز به نگه داشتن و کنترل حرکات سر داریم. فعالیت ها و تمرین های انجام شده در حالت خوابیده به شکم بیشترین اهمیت را در کسب کنترل سر دارند.

دلایل تاخیر در گردن گرفتن کودک :

کنترل سر وگردن گرفتن در برخی کودکان با مشکلات حرکتی به ویژه کودکان فلج مغزی یا  CP با تاخیر صورت می گیرد. علت این تاخیر وجود برخی موانع حرکتی در این کودکان هست که مانع از پیشرفت در گردن گرفتن و کنترل سر و سایر مراحل حرکتی در این کودکان می شود. از مهم ترین موانع در گردن گرفتن ، ضعف عضلات گردن و تنه ی فوقانی هست که باید در طی تمرینات کاردرمانی قدرت لازم برای کنترل سر را به دست آورند.

یکی دیگر از این موانع در گردن گرفتن کودک به علت کوتاهی عضلات گردن هست که باید تمرینات مربوط به کشش عضلات گردن جهت تسهیل در کنترل سر را به صورت روزانه انجام دهیید.

آموزش تمرینات کاردرمانی برای کنترل سر و گردن گرفتن نوزاد :

همان گونه که بیان گردید دو مورد از موانع رشدی برای گردن گرفتن و کنترل سردر کودکان مهم هستند.  ( کوتاهی عضلات و ضعف عضلات گردن ) ، که در ادامه تمرینات مربوطه به ترتیب خدمت شما ارائه می گردد.

تمرینات مربوط به کشش عضلات گردن :

برای کودکانی که اسپاسم عضلانی دارند و تون عضلات گردن در آن ها بالا است ؛ به خاطر سفتی عضلات گرئن در این کودکان مثل کودکان CP اسپاستیک ، کشش منظم و با تکرار زیاد عضلات گردن توصیه می گردد.

در کودکانی که مفاصل آن ها شل هست وعضلات گردن قدرت کافی را برای نگه داشتن سر در خلاف جاذبه را ندارد ؛ کشش عضلات به صورت محدود توصیه می گردد. در این کودکان بیشتر تمرینات مربوط به تقویت عضلات باید در اولویت قرار گیرند.

در ادامه به کشش عضلات گردن می پردازیم.

کشش عضلات پشت و جلو گردن :

 کودک را در حالت نشسته بین پاهای خود حمایت کنید – یک دست را روی چانه ی کودک و دست دیگر را روی سر کودک قرار دهید و به آرای گردن کودک را بدون کج کردن به سمت پائین و جلو فشار دهید و عضلات پشت گردن را مورد کشش قراردهید . سپس این تمرین را برای کشش عضلات جلوی گردن نیز انجام دهید.

---

کشش عضلات چرخاننده  ی گردن :

مطابق تمرین قبلی کودک را در وضعیت نشسته حمایت کنید – سپس گردن کودک را بدون کج کردن به یک سمت بچرخانید. این تمرین را برای چرخاننده های طرف مقابل نیز انجام دهید.

برای تماشای فیلم های آموزش کاردرمانی ما را در اینستاگرام دنبال کنید.

کشش عضلات کج کننده گردن :

 کودک را در وضعیت نشسته حمایت کنید – با گرفتن چانه و سر کودک ، گردن کودک را بدون چرخش به ی سمت کج کنید. در حین تمرین از کودک بخواهید روبرو را نگاه کند. این تمرین را برای کج  کننده های طرف مقابل نیز انجام دهید.

تمرینات کاردرمانی برای تقویت عضلات گردن :

تمرینات تقویت کننده ی کاردرمانی برای کنرل سر و گردن گرفتن کودک هم برای کودکان با مفاصل و عضلات شل ( هایپوتون ) و هم برای کودکان با عضلات و مفاصل سفت ( اسپاستیک ) ضروری هست . و این گونه نیست که کودکان اسپاستیک عضلات قوی داشته باشند. در واقع سفتی و مقاومتی که در برابر حرکت در این کودکان احساس می شود به صورت غیر ارادی هست . و عضلات اسپاستیک هم به خاطر کم تحرکی ضعیف هستند که باید با تمرینات منظم کاردرمانی مورد تقویت قرار گیرند.

در ادامه تمرینات تقویت کننده ی کاردرمانی جهت تسهیل گردن گرفتن نوزاد آورده شده است.

قرار گرفتن کودک به شکم روی رولر :

کودک را به شکم روی رولر که یک وسیله ی استوانه ای و تا حدی نرم است قرار دهید – رولر قسمتی از وزن بالا تنه را تحمل کرده و کنترل سر را برای کودک آسان می کند.- دستهای او را جلو آورید به طوری که بازوها و ساعدها جلوتر از شانه ها قرار گیرند. وی را تا مدتی که تحمل می کند در این حالت نگه دارید.

قرار گرفتن به شکم روی وج :

وج یک سطح شیب دار است – وقتی که سر کودک بالاتر از بدنش قرار گیرد اثر جاذبه کاهش یافته و بلند کردن سر آسان می شود.

کودک را به شکم روی وج قرار دهید – به طوری که بازوها و ساعدها جلوتر از شانه ها قرار گیرند – باسن کودک را به سمت پائین فشار دهید – با کودک حرف بزنید و تشویق کنید سرش را بالا بیاورد.

قرار گرفتن به شکم روی توپ CP :

کودک را به شکم روی توپ  CP  قرار دهید – با گذاشتن دستها بر روی باسن فشار وارد کنید- او را به آرامی به جلو و عقب و طرفین حرکت دهید – این کارها او را تحریک می کند تا سرش را بالا آورد.

قرار گرفتن به شکم روی تیلت برد :

کودک را به شکم روی تیلت برد قرار دهید – ( تیلت برد یک تخته متحرک است که فیدبک های تعادلی را به کودک می دهد) – تیلت برد را به جلو و عقب حرکت دهید – در مرحله ی بعدی تیلت برد را نسبت به کودک جابه جا کرده و تیلت برد را به چپ و راست حرکت دهید.

تسهیل کنترل سر در حالت قرار گرفتن کودک به پشت روی زمین :

کودک را به پشت بر روی زمین قرار دهید – روبروی کودک قرار بگیرید و زانوهای او را به سمت شکمش خم کرده و آن ها را بین زانوهای خود ثابت کنید – سپس با گرفتن شانه ها بالا تنه را از زمین جدا کنید –کودک را تشویق کنید تا سرش را بالا آورد.

تحمل وزن بر روی ساعدها و آرنج ها برروی سطح زمین :

کودک را به شکم برروی ساعدها و آرنج ها بر روی زمین قرار دهید  – با گرفتن شانه ها کودک را حمایت کنید.

تکان دادن کودک بر روی ساعدها :

قسمت بالای بازوی کودک را طوری نگه دارید تا آرنج اندکی جلوی شانه بر روی زمین قرار گیرد – به آرامی کودک را از یک آرنج به آرنج دیگر تکان دهید. همراه با این کار آواز بخوانید و یا یک آهنگ شاد پخش کنید.

قرار گرفتن بر روی ساعد ها و آرنج ها و دراز کردن دست :

 کودک را به شکم روی آرنج وساعد روی زمین قرار دهید – وزن قسمت فوقانی بدن را بر روی یکی از ساعد ها منتقل کنید تا بازوی دیگر برای رسیدن به شی و بازی کردن با آن آزاد گردد. با کشیدن بازوی کودک و رساندن به سمت اسباب بازی او را کمک کنید.

تحمل وزن بر روی رولر با آرنج صاف شده :

کودک را به شکم روی رولر قرار دهید – با گرفتن آرنج های کودک آن ها را صاف کنید – کف دستها را به گونه ای که انگشتان به سمت بیرون متمایل باشند روی زمین قرار دهید.

تحمل وزن بر روی دستها به کمک وج :

کودک را به شکم روی وج قرار دهید – آرنج کودک را باز کرده و کف دستها را به گونه ای که انگشتان به سمت بیرون متمایل باشند و انگشت شست از دیگر انگشتان در حالت دور شده باشد ، روی زمین قرار دهید.

توصیه های کاردرمانی برای گردن گرفتن کودک :

سعی گردید تمرینات کاردرمانی برای گردن گرفتن کودک به صورت ساده برای شما والدین گرامی آموزش داده شود. اگر هر کجای این مقاله برای شما مبهم بود . و یا سوالی در مورد کاردرمانی کودک خود داشتید از طریق راه های ارتباطی با سایت تلویزیون کاردرمانی مطرح کنید . با افتخار پاسخگو خواهیم بود.

برای این که کودک در مراحل حرکتی پیشرفت مناسبی داشته باشد ؛ مداخلات کاردرمانی را باید به نحو موثر داشته باشد. موضوعی که امروزه مورد تاکید سازمان جهانی بهداشت و متخصصین حوزه ی کاردرمانی قرار گرفته این هست که تمرینات کاردرمانی را به جلسات کاردرمانی محدود نکنید . بلکه والدین باید در انجام تمرینات کودک خود در منزل مشارکت فعالی داششته باشند . کاردرمانی یک پروسه ی زمان بری هست بنابراین صبر داشتن  و ارتباط مناسب با درمانگر و کودک از مهم ترین نقش والدین کودکان با مشکلات حرکتی می باشد.

باتوجه به اهمیت انجام تمرینات کاردرمانی در منزل ، بسته ی آموزشی تمرینات کاردرمانی در منزل برای کودکان با مشکلات حرکتی تهیه شده است. که تمرینات کاردرمانی از گردن گرفتن تا راه رفتن را به صورت فیلم ، آموزش می دهد . این تمرینات به صورت ساده و بنا بر مراحل حرکتی کودکان طراحی شده است؛ و شما والدین گرامی برای انجام آن ها نیاز به دانش کلینیکی نخواهید داشت. مطالب و تصاویر و فیلم های این مقاله هم برگرفته از این مجموعه ی آموزشی می باشد. برای تهیه ی این پکیج آموزشی بر روی تصویر زیر کلیک نمایید.