تمرینات کاردرمانی برای کشش عضلات در کودکان و نحوه انجام آن ها یکی از مهم ترین اهداف در فرایند کاردرمانی کودکان می باشد.

خاصیت ماهیچه های بدن این گونه هست که اگر برای مدتی بی تحرک باشند کوتاه می گردند. برای این که در کودکان CP و دیگر کودکان با مشکلات حرکتی، کوتاهی عضلات را کاهش دهیم ؛ علاوه بر کشش عضلات کودک در کلینیک های کاردرمانی توسط کاردرمانگر ، شایسته هست که والدین تمرینات مربوط به کشش عضلات کودک خود را یاد گرفته و در منزل انجام دهند.

در طی این مقاله به کشش عضلات در کودکان و نیز اصول کشش عضلات و تمرینات مربوط به کشش عضلانی کودکان می پردازیم.

کوتاهی عضلات در کودکان :

هنگامی که مفصلی به مدت هفته ها و ماه ها بدون حرکت باقی بماند ، کوتاهی عضلات را شاهد خواهیم بود و عضلات متناسب با استخوان ها رشد نخواهند کرد.

کوتاهی عضلات در کودکان به دلیل تحرک کم و عدم تعادل قدرت عضلات ( قوی بودن یک عضله و ضعیف بودن عضله مقابل ) به وجود می آید. که باعث خشک شدن مفصل و محدودیت در دامنه ی حرکتی آن مفصل می گردد.

برای کشش عضلانی کودکان از روش های کشش غیر فعال و نیز از کشش فعال استفاده می کنیم.

تفاوت کشش غیر فعال و کشش فعال :

 در ابتدا به تفاوت حرکات غیرفعال و حرکات فعال می پردازیم. حرکات غیر فعال ، حرکاتی هستند که توسط ما بر روی کودک انجام می گیرند و در انجام آن ها کودک هیچ مشارکت فعالی ندارد و به دلیل این که انقباض عضلانی صورت نمی گیرد ، تقویت عضلات را در حرکات غیر فعال نخواهیم داشت. نقش حرکات غیرفعال برای کشش عضلات به ویژه در کودکانی که تحرک کمتری دارند ، بسیار مهم است.

اما حرکات فعال حرکاتی هستند که کودک در انجام آن ها مشارکت فعالی دارد و با انقباض عضلات خود حرکت را انجام می دهد و چون انقباض عضله صورت می گیرد ، پس باعث تقویت عضلات می گردد. کشش عضلات با استفاده از حرکات فعال برای کودکانی که تحرک دارند ؛ توصیه می گردد.

ما به صورت نیاز از هر کدام از حرکات در ارائه تمرینات استفاده خواهیم کرد.

برای تماشای فیلم های آموزش کاردرمانی ما را در اینستاگرام دنبال کنید.

اصول کشش عضلات :

هیچ وقت عضله را بیش از حد نکشید – هر عضله را تا آستانه ی تحمل کودک مورد کشش قرار دهید.

عضلات سفت را به آرامی کشش دهید ، و از کشش عضله با سرعت زیاد بپرهیزید ؛ زیرا باعث مقاومت عضله می شود.

دقت داشته باشید که مفاصل به خوبی ثبات داده شوند و در آن ها هیچ لغزش یا چرخشی رخ ندهد.

به عنوان یک قاعده ی کلی هر عضله را به مدت ۳۰ ثانیه کشش دهید – بعد از آن مدتی را حدودا ۳۰ ثانیه به عضله استراحت داده و دوباره عضله را مورد کشش قرار دهید. تعدا کشش را در هر نوبت به تعداد ۳ الی ۵ کشش انجام دهید.

تمرینات کاردرمانی برای کشش عضلات در کودکان :

در ادامه به کشش شایع ترین عضلاتی که در کودکان CP  ودیر کودکان با مشکلات حرکتی ، کوتاه می گردند ؛ می پردازیم.

کشش عضلات پشت و جلو گردن :

 کودک را در حالت نشسته بین پاهای خود حمایت کنید – یک دست را روی چانه ی کودک و دست دیگر را روی سر کودک قرار دهید و به آرامی گردن کودک را بدون کج کردن به سمت پائین و جلو فشار دهید و عضلات پشت گردن را مورد کشش قراردهید .

 سپس این تمرین را برای کشش عضلات جلوی گردن نیز انجام دهید. یعنی مطابق تمرین قبلی قرار بگیرید و این بار گردن کودک را به سمت بالا و عقب فشار دهید.

کشش عضلات چرخاننده  ی گردن :

مطابق تمرین قبلی کودک را در وضعیت نشسته حمایت کنید – سپس گردن کودک را بدون کج کردن به یک سمت بچرخانید.

این تمرین را برای چرخاننده های طرف مقابل نیز انجام دهید.

کشش عضلات کج کننده گردن :

کودک را در وضعیت نشسته حمایت کنید – با گرفتن چانه و سر کودک ، گردن او را بدون چرخش به یک سمت کج کنید. در حین تمرین از کودک بخواهید روبرو را نگاه کند.

این تمرین را برای کج  کننده های طرف مقابل نیز انجام دهید.

چرخش تنه در حالت درازکش :

 کودک را به پشت بر روی زمین قرار دهید- با قرار دادن یک دست بر روی شانه آن را ثابت کنید.- دست دیگر را بر روی لگن کودک قرار داده و تنه را بچرخانید.

چرخش تنه در حالت نشسته :

 کودک را بین پاهای خود در حالت نشسته حمایت کنید – لگن او را با زانوهای خود ثابت کنید – سپس با گرفتن شانه های کودک او را به یک سمت بچرخانید.

کشش عضلات اندام فوقانی :

 اندام فوقانی کودک را در حالت آرنج و مچ دست صاف شده و کف دست به سمت بالا و انگشت شست از دیگر انگشتان دور شده قرار دهید – سپس آن را به آرامی و تا آستانه ی تحمل کودک بالا و بیرون ببرید- دقت کنید تا شانه از زمین بلند نشود.

کشش عضلات همسترینگ ( عضله پشت ران و زانو ) :

عضله همسترینگ یکی از شایع ترین عضلاتی است ؛ که در کودکان CP و دیگر کودکان با مشکلات حرکتی کوتاه می گردد. یک عضله ی دو مفصلی است و در پشت ران و زانو قرار گرفته و بر روی هر دو مفصل عمل می کند . پس عضله ی خیلی مهمی است و کشش روزانه  ی آن توصیه می شود. ( معمولا در کودکانی که نمی توانند با دراز کردن پاهایشان بنشینند ؛ این عضله کوتاه است. )

نحوه  کشش عضلات همسترینگ به صورت غیر فعال:

کودک را به پشت روی زمین قرار دهید – روبروی کودک قرار بگیرید – برای جلوگیری از حرکات جبرانی یک پای کودک را با گذاشتن پای خود بر روی آن صاف بر روی زمین نگه دارید. سپس پای مقابل را بدون این که زانو خم شود به آرامی و تا آستانه ی تحمل کودک بالا آورید.

نحوه ی کشش عضلات همسترینگ به صورت فعال :

برای کشش فعال عضلات همسترینگ به دو طریق زیر می توانید عضله را مورد کشش قرار دهید :

روش اول :

از کودک بخواهید بر روی زمین با دراز کردن پاهایش بنشیند ، سپس از او بخواهید بدون این که زانویش خم شود پاهایش را به نوک انگشتانش نزدیک کند .

روش دوم :

از کودک بخواهید بایستد و پاهایش را به اندازه عرض لگن باز کند- سپس دستهای خود را بدون خم کردن زانوهایش به سطح زمین نزدیک کند.

کشش عضله گلوتئوس ماگزیموس ( عضله باسن ) :

 ازکودک بخواهید به پشت روی زمین دراز بکشد – یک پا را ثابت کنید- پای مقابل را با خم کردن زانو به سمت بالا وشکم فشار دهید.

کشش عضله ی ایلیوپسواس ( عضله ی جلوی لگن ) :

 کودک را به پشت بر روی وج ، در حالتی که پاها روی وج نباشند ، قراردهید- با یک دست ، یک پا را گرفته و به سمت زمین فشار دهید – و با دست دیگر ، زانوی پای مقابل را خم کرده و به سمت بالا و شکم فشار دهید.

کشش عضله ی چهارسر ران ( عضله ی جلوی ران ) :

 کودک را به شکم روی زمین قرار دهید – با خم کردن مفصل زانو ، پا را به سمت باسن فشار دهید – دقت کنید که شکم کودک از روی زمین بلند نشود.

کشش عضلات نزدیک کننده ی ران ( عضلات داخل ران ) :

 کودک را به پشت روی زمین قرار دهید – دو پای کودک را از هم باز کنید- با گرفتن زانویا ران های او، پاها را به سمت بیرون کشش دهید –

در کودکانی که هنگام راه رفتن پاهای آن ها به هم می پیچد و اصطلاحا به صورت قیچی راه می روند ؛ این عضله کوتاه است و کشش روزانه ی این عضله  در این کودکان توصیه می شود.

کشش عضلات چرخاننده ی داخلی :

کودک را به پشت روی زمین قرار دهید – در هر دو پا مفصل زانو را خم کرده و مفاصل ران را در حالت دور شده قراردهید- کف پاها را به هم متصل کنید – دو دست خود را روی ران های او قرار داده و فشاری را به سمت پائین و زمین وارد کنید.

کشش تاندون آشیل ( عضلات پلانتار فلکسور):

کوتاهی تاندون آشیل هم در کودکان CP بسیار شایع است – در کودکانی که بر روی پنجه های خود راه می روند این تاندون کوتاه است.

نحوه ی کشش : زانوی کودک را خم کنید – با یک دست بالای مچ پا و با دست دیگر کف پاشنه را بگیرید و به آرامی به سمت زانو فشار دهید.

این مقاله از مجموعه آموزش کاردرمانی در خانه برای کودکان با مشکلات حرکتی انتخاب شده است. در این مجموعه آموزشی، تمرینات کاردرمانی کودک از گردن گرفتن و راه رفتن به صورت فیلم، آموزش داده شده است. جهت تهیه این پکیج آموزشی بر روی تصویر زیر کلیک نمایید.