اوتیسم چیست؟

اوتیسم واژه ی است که اخیرا بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. به خاطر تغیرات سبک زندگی و ماشینی شدن زندگی ها و هم چنین آشنایی بیشتر با معیارهای اوتیسم ؛ شیوع اوتیسم رو به فزونی است.بروز اوتیسم در پسرها حدود ۴ برابر دخترها است.

در طی این مقاله سعی می کنیم اطلاعات جامعی از تشخیص تا درمان  را در اختیار والدین گرامی قرار دهیم نا بتوانند راحت تر کودک خود را درک کرده  و روش های برقراری ارتباط با کودک خود را بد ست آورند.

اوتیسم چیست؟

اوتیسم درزبان فارسی به معنی در خود ماندگی است. یعنی کودک در ارتباط با دنیای خارج دچار مشکل می شود. این محیط خارجی می تواند اشیا و یا انسان باشد.

به عنوان مثال کودک در بازی با اشیا و نحوه ی برخورد با آن ها به صورت نامتعارف برخورد می کند . و یا در برخورد با انسان ها ارتباط مناسبی برقرار نمی کند.

در واقع کودکان اوتیسم ، کودکان متفاوت با دیگر کودکان هستند . که در ارتباط با محیط خارج به شیوه ای دیگر عمل می کنند.

اوتیسم به صورت یک طیف اختلال است.

اوتیسم به صورت یک طیف اختلال است. که طیف وسیعی ازاختلالات رشدی از خفیف تا شدید را شامل می شود. در یک سراین طیف ممکن است با کودکی گوشه گیر ، بدون کلام و کم توان ذهنی که در گوشه ای از اتاق فعالیتی تکراری را انجام می دهد و در سوی دیگر یک پژوهشگر دانشگاهی که توانایی عهده دار شدن مشاغل مشارکتی را دارد روبرو باشیم.

کودکان طیف اوتیسم اگر چه در برخی ویژگی ها شبیه هم هستند ولی ممکن است  تفاوت های زیادی در مهارت های شناختی ، زبانی و اجتماعی با یکدیگر داشته باشند. در واقع هر کودک اوتیسم با کودک اوتیسم دیگر تفاوت دارد.

البته ممکن است در کودکان طیف اوتیسم مشکلاتی نیز وجود داشته باشد که خاص این کودکان نیست مثل کم توان ذهنی و صرع.

برای تماشای فیلم های آموزش کاردرمانی ما را در اینستاگرام دنبال کنید.

دلایل اوتیسم:

علت اصلی اوتیسم هنوز به طور کامل مشخص نیست . ولی فرضیه هایی در مورد آن ها مطرح است. برخی فرضیه ها ژنتیک را مطرح می کنند و برخی از آن ها تغیرات در طی سال های اول زندگی را بیان می کنند.

در یکی از جدیدترین فرضیه ها از جهش های ژنی به خاطر تغیرات سبک زندگی بشر با توجه به ماشینی شدن زندگی مطرح است.

بر طبق مطالعات تصویر برداری عصبی، در ساختار و کارکرد مغز کودکان اوتیسم با کودکان عادی تفاوت هایی وجود دارد.

انواع کودکان طیف اوتیسم :

بر اساس ورژن ۴ راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات ذهنی( DSM-IV ) که توسط انجمن روان پزشکی آمریکا منتشر شده است : اختلالات طیف اوتیسم را در زیر گروه اختلالات نافذ رشدی ( pervasive developmental disorders ) ، که به اختصارPDD نامیده می شود ؛ طبقه بندی می شود.

به خاطر این که هنوز هم بسیاری از پزشکا ن ودرمانگرا ن و والدین با نام های قدیمی آشنایی بیشتری دارند تقسیم بندی اختلالات نافذ رشدی در جدول زیر آمده است.

	طبقه بندی اختلالات نافذ رشد بر اساس معیارهای تشخیصی DSM- IV
آسپرگر	آسپرگر که با نام های شبه اوتیسم یا اوتیسم خفیف هم در بین عموم معروف است. فرد در صحبت کردن مشکل ندارد وهم چنین از لحاظ شناختی در سطح مطلوبی قرار دارد. در اختلال آسپرگر ، فرد می تواند فعالیت های روزمره ی خود را با توجه به سن خود به صورت مستقل انجام دهد. مشکل اصلی این کودکان، ضعف در مهارت های غیر کلامی است و از نظر عاطفی سرد و بی احساس به نظر می رسند. علاوه بر این ، کودکان مبتلا به آُسپرگرگاها علاقه بیش از حد به کلمات و اعداد، دارند که انرژی زیادی از آن ها می گیرد.
اختلال اوتیستی	بیشترین تعداد از کودکان اختلالت نافذ رشدی را شامل می شود دراین کودکان بر خلاف آسپرگرمهارتهای کلامی مختل است . برای بیان احساس خود مشکل دلرند. این کودکان به افراد مهم زندگی خود توجهی ندارند. در برابر تغیرات مقاومت نشان می دهند . در ارتباط با اشیا رفتار غیر طبیعی دارند و ممکن است به یک اشیا علاقه ی زیادی نشان دهند.
اختلا فروپاشنده ی دوران کودکی	در این اختلال ، مهارت های شناختی وارتباطی بعد از حداقل ۲ سال رشد طبیعی پسرفت می کند. یعنی در این کودکان همه ی  مهارت ها به صورت طبیعی رشد کرده و سپس پس از یک سن مشخص به تدریج مهارت های کسب شده ی کودک به تدریج پسرفت می کند .
سندروم رت	این اختلال نیز مانند اختلال فروپاشنده ی دوران کودکی به صورت پسرفت در مهارت ها است. با این تفاوت که سن شروع پسرفت زودتر است . و پسرفت شدیدی در مولفه های رشد کودک دیده می شود. نوزادن پسر مبتلا به اختلال رت یا به صورت مرده به دنیا می آیند یا مدتی پس از تولد می میرند. بنابراین همه  ی نوزادان مبتلا دختر هستند. در این کودکان میکروسفالی ( کوچک بودن اندلزه ی سر ) و کم توانی ذهنی شدیدی را شاهد خواهیم بود.

اگر گروه اختلالات نافذ رشد را بر طیفی فزضی در نظر بگیریم ، اختلال آسپرگر در بالاترین سطح و سندروم رت در پایین ترین سطح قرار خواهند گرفت.

درآخرین ویرایش راهنمای آماری و تشخیصی اختلالت ذهنی ( DSM5 ) ، همه ی این نام ها حذف گردید و همه  آن ها به نام اختلالات طیف اوتیسم autism spectrum disorders ( ASD ) و در سه سطح اوتیسم شدید، اوتیسم متوسط و اوتیسم خفیف طبقه بندی گردیده است.

تشخیص اوتیسم :

برای تشخیص قطعی اوتیسم مراجعه به روان پزشک کودک ضروری است.بر اساس توضیحاتی که برای انواع اوتیسم  در جدول فوق  و نیز با توجه به خصوصیات و ویژگی های که  در ادامه برای کودکان طیف اوتیسم ذکر می گردد که در صورت داستن آن ها به اوتیسم مشکوک بوده و به پزشک مراجعه کنید.

خصوصیات و ویژگی های کودکان طیف اوتیسم :

بارزترین ویژگی کودکان طیف اوتیسم اختلال در برقرای و حفظ ارتباط اجتماعی هست. ضعف در ارتباط می تواند به صورت کلامی و یا به صورت غیر کلامی باشد.

 ضعف در ارتباط کلامی:

دامنه واژگان کودکان اوتیسم محدود است. کودک شناسه ها و ضمایررا جای صحیح خود استفاده نمی کند.عدم به کار بردن ضمیر من از ویژگی های کلامی این کودکان است. مثلا کودکی که اسمش علی است به جای گفتن من رفتم. می گوید علی رفت.

این کودکان برای بیان نیازهای خود ، صداهایی تولید می کنند که برای بقیه نامفهوم است. یکی دیگر از ویژگی های این کودکان این است که جملات را به صورت طوطی وار تکرار می کنند.

ضعف در ارتباط غیر کلامی :

ارتباط بین انسان ها فقط محدود به ارتباط کلامی نیست. خود ما هنگامی که سخنرانی می کنیم اگر فقط از کلام خود در برقرای ارتباط استفاده کنیم مطمعنا تاثیر خوبی در انتقال پیام خود نخواهیم داشت.

رفتارهای غیر کلامی شامل ارتباط چشمی مناسب ، تغیر تون صدا و لحن بیان و ژست صورت و…  تاثیر بسیار زیادی بر روی انتقال پیام و احساس ما به مخاطب خواهند داشت.

کودکان اوتیسم علاوه بر ضعف در ارتباط کلامی ، در رفتارهای غیر کلامی نیز دچار اختلال هستند .

این کودکان در شروع ارتباط با دیگران مشکل دارند. بنابراین مهارت های اجتماعی این کودکان نیزضعیف است.

مشکلات حسی در کودکان طیف اوتیسم:

در کودکان طیف اوتیسم مشکلات حسی شایع هست. ما از طریق حواس پنجگانه بینایی ، شنوایی ، بویایی ، چشایی و لامسه اطلاعاتی را از محیط به دست می آوریم.

علاوه براین حواس پنجگانه دو حس خیلی مهم داریم که در درک محیط به ما کمک می کنند. این دو حس مهم حس تعادل و حس عمقی می باشد.

حس تعادل و حس عمقی به ما کمک می کنند درک درستی از مفاصل و عضلات خود داشته باشیم و هنگامی هم که  چشمان ما بسته هست بتوانیم تعادل خود را بدون افتادن حفظ کنیم.

در مثال دیگر هنگامی که چشمان ما بسته هست می توانیم متوجه بشویم که اندام های ما در چه حالتی قرار گرفته اند و یا پوزیشنی که ما گرفته ایم چگونه است. این ها همه با حس های عمقی و تعدل درک می شوند.

مغز کودکان طیف اوتیسم وضعیت مبهمی از عضلات و مفاصل درک می کنند. و در نتیجه در درک موقعیت و فشاروارده دچار مشکل می شوند.

مغز ما برای این حواس وضعیت نرمالی را درک می کند. ولی مغز کودکان طیف اوتیسم محرکات حسی را یا بیش از حد حس می کند که تند حس ( hyper sense ) و یا کمتر حس می کند که کند حس ( hypo sense ) نامیده می شود.

در جدول زیر ویژگی کودک کند حس و تند حس را برای حس های مختلف آورده شده است. البته توجه داشته باشید که یک کودک می تواند برای یک حس تند و برای حس دیگر کند باشد. و حتما این گونه نیست که یک کودک برای همه ی حس ها به طور مثال تند حس باشد.

	تند حس	کند حس
حس لامسه	نسبت به بغل شدن و ماساژ و هم چنین هنگامی که والدین قصد دارند ناخن و یا مو ی او را کوتاه کنند بی قراری شدیدی دارد.	ساعد خود را گاز می گیرد و یا به دیوار مشت می زند از لحاظ حس لامسه کم حس هست و از این طریق نیازهای حسی خود را ارضا می کند.
حس بینایی	چشمان خود را در برابر نور شدید می بندد.	به اشیای نورانی خیره می شود .
حس شنوایی	نسبت به صداهای بلند مثل صدای ماشین لباس شویی و صدای جارو برقی بی قراری شدیدی نشان می دهد.	والدین هنگامی که کودک خود را صدا می زنند احساس می کنند اصلا به آن ها گوش نمی دهد . و هنگامی که برای ارزیابی شنوایی ، پیش شنوایی سنج می روند حس شنوایی کودک سالم است.
حس بویایی	از مکان ها یا افراد با بوهای تند اجتناب می کند.	اشیا و افراد را به شیوه ی غیر عادی بو می کند.
حس چشایی	کم غذا هست و در خوردن بهانه می آورد	اشیای غیر خوردنی با این که بد مزه هست را می خورد.
حس تعادلی و عمقی	هنگام حرکت می ترسد و عضلات او منقبض می شود.	تکان می خورد. و به شکل آهسته حرکت می کند.

ضعف در درک مفاهیم انتزاعی :

در کودکان طیف اوتیسم درک مفاهیم انتزاعی با مشکل همراه است. درک مفاهیم انتزاعی یعنی پی بردن به معنا و مفهوم عبارت . مثلا در ضرب المثل ها که مفهوم ظاهری عبارت مد نظر نیست و مفهوم کنایی برای آن وجود دارد.

به طور مثال والدین یکی از کودکان مراجعه کننده به کلینک که اوتیسم خفیف داشت و قادر به صحبت کردن مطلوب بود. بیان می کردند که هنگامی که از روی علاقه به کودک خود می گویند تو را بخورم. در این حالت کودک ناراحت شده و گفته است نه منو نخورید.

در این مثال کودک به مفهوم تو را بخورم که تو را خیلی دوست دارم پی نبرده و معنای ظاهری آن را برداشت کرده است.

ضعف در بیان احساس خود و درک احساسات دیگران :

کودکان طیف اوتیسم در بیان احسسات خود و نیز درک احساسات و نیت های دیگران مشکل دارند .

در واقع ما کودکان اوتیسم را درک نمی کنیم . این کودکان در ابراز احساسات خود ضعف دارند. دربیشتر مواقع آن چیزی که می خواهند را نمی توانند بیان کنند و ما در درک احساس و خواسته  های آن ها ناتوان هستیم.

در این جا هست که کودک شروع به بی قراری و در یرخی موارد پرخاشگری می کند. وبا این روش احساس خود را به ما می فهماند.

حرکات کلیشه ای در کودکان طیف اوتیسم :

یکی از مشکلاتی که در کودکان اوتیسم وجود دارد انجام دادن حرکاتی تکراری و بی هدف هست که کودک برای ارضا ی نیازهای حسی و نیز در حالات هیجانی انجام می دهد. مثلا کودکی که به صورت تکراری و با یک الگوی خاص دستش را تکان می دهد؛ یک حرکت کلیشه ای است.

هوش کودکان طیف اوتیسم :

۶۰ درصد این کودکان بهره ی هوشی پایینی دارند. میزان IQ در این کودکان ارتباط مستقیمی با شدت علایم دارد. ضعف هوشی این کودکان بیشتر مربوط به نقص در مهارت های کلامی است. و امکان دارد دیگر مولفه های هوش در سطح مطلوب قرار داشته باشند. . در مواردی که به منطق و انتزاع نیاز دارند، بسیار ضعیف اند. ولی آزمون هایی را که معما دارند را به خوبی حل می کنند.

توانایی های کودکان اوتیسم :

همان گونه که بیان گردید ، همه ی کودکان اوتیسم بهره ی هوشی پایینی ندارند. ممکن است در کودکی که از لحاظ مهارت های کلامی در سطح پایینی قرار دارد از لحاظ دیگر مهارت های رشدی در سطح مطلوبی قرار گرفته باشد.

گاهی بعضی از این کودکان قدرت زیاد و استثنایی در ریاضیات، موسیقی و شعر دارند و از این رو به آنان لقب دانشمندان تهی مغز داده اند.( دانشمندان اوتیستی )

درمان اوتیسم:

برای درمان اوتیسم شروع مداخلات به موقع ضروری است . هر قدر زمان تشخیص و شزوع درمان ها زودتر صورت گیرد نتیجه ی درمان مطلوب خواهد بود.

درمان های دارویی :

شامل هالوپیریدول، بن فلورامین ، آمفتامین ها ، دیفن هیدرامین ، استفاده از ویتامین ها و آنتی هیستامین ها است.

درمان های آموزشی وتوان بخشی :

شامل کاردرمانی ، گفتار درمانی ، بازی درمانی و موسیقی درمانی می باشد.

چکیده
اوتیسم یکی از اختلالات رشدی دوران کودکی است. که به صورت یک طیف اختلال است. بارزترین مشکلات کودکان طیف اوتیسم ضعف در ارتباط و مهارت های اجتماعی است. اگر چه برخی از افراد مبتلا به اختلال اوتیسم ممکن است استعداد های ویژه ای داشته باشند، اما اکثر مواقع چنین نیست . مشکلات حسی در این کودکان شایع بوده و باعث بی قراری کودک می شوند. برای درمان کودکان طیف اوتیسم شروع مداخلات به موقع ضروری است.