ورزش های کاردرمانی یا همان تمرینات مخصوص کاردرمانی به احتمال خیلی زیاد جستجوی والدینی است که کودک دارای مشکلات حرکتی دارند که نیازمند کاردرمانی است. والدین آگاه می دانند که تمرینات کاردرمانی که داخل کیلینک و توسط کاردرمانگر متخصص انجام می گیرد بسیار مهم است؛ ولی از آن مهم تر انجام تمرینات کاردرمانی در محیط منزل و توسط والدین به صورت روزانه است.
اگر شما والدی هستید که دغدغه کمک به کودکتان را دارید، در این جا به شما کمک خواهیم کرد. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
انواع ورزش های کاردرمانی:
ورزش های کاردرمانی با توجه به نحوه انجام آن ها انواع مختلفی دارند. تمرینات فعال و تمرینات غیر فعال. در ادامه تفاوت این تمرینات را باهم مقایسه می کنیم.
ورزش های فعال کاردرمانی:
تمرینات فعال، تمریناتی هستند که توسط خود کودک انجام می گیرند. به خاطر این که این تمرینات توسط خود کودک انجام می گیرد عضلاتی که تمرین را انجام می دهند به خاطر این که منقبض می شوند؛ تقویت نیز می گردند.
در مواردی که می خواهیم عضلات بیشتر تقویت شوند می توانیم با اعمال مقاومت با استفاده از وزنه یا دست خودمان باعث تقویت بیشتر عضلالت شویم.
تمرینات دراز و نشست:
تمرین دراز و نشست یکی از مهم ترین تمرینات فعال است. در بیشتر کودکان دارای مشکلات حرکتی عضلات شکم ضعیف هستند و این باعث می شود کودک در نشستن، چهار دست و پا رفتن و حتی راه رفتن به مشکل برخورد کند. در واقع عضلات شکم و تنه همانند یک پایه هستند که تقویت آن ها بر روی مهارت های سطح بالاتر مانند راه رفتن هم تاثیر دارد. بنابراین ضروری است که این تمرین ساده و بسیار مهم را در طول روز با کودک خود انجام دهید.
نحوه انجام تمرین: از کودک بخواهید به پشت بر روی زمین دراز بکشد – پاهای کودک را ثابت کنید – از او بخواهید به حالت نشسته بیاید – اگر کودک نمی تواند به صورت مستقل این تمرین را انجام دهد به او با گرفتن شانه ها کمک کنید – توجه داشته باشید لازم نیست کودک به طور کامل به حالت نشسته بیاید – اگر کودک تا ۳۰ درجه بالا می آید کافی است.
تمرین بشین پا شو:
یکی دیگر از تمرینات فعال مهم کاردرمانی، تمرین بشین و پاشو است. این تمرین به خاطر این که کل عضلات اندام تحتانی را درگیر می کند خیلی می تواند به راه رفتن کودک کمک کند.
بنابراین توصیه می گردد این تمرین را به صورت روزانه در داخل منزل انجام دهید. اگر کودک نمی تواند از حالت چمباتمه به حالت ایستاده بیاید، با قرار دادن یک نیمکت در زیر باسن به او کمک کنید.
هم چنین این کمک را با گرفتن از دستان کودک انجام دهید. توجه داشته باشید هر قدر حمایت و کمک ما در انجام تمرینات کم تر باشد؛ عضلات بیشتر تقویت می شوند.
برای کودکانی که کف پاها به صورت مناسب بر روی زمین قرار نمی گیرند، برای انجام تمرین بشین و پاشو حتما از یک وسیله کمکی مانند AFO یا کفش طبی استفاده کنید و دقت داشته باشید حتما پاشنه ها بر روی زمین قرار گیرد.
ورزش های غیر فعال کاردرمانی:
در بیشتر مواقع کودک به خاطر مشکلات ادراکی و یا موانع حرکتی که دارد قادر به انجام تمرینات فعال نیست؛ در این حالت از تمرینات غیر فعال استفاده کنیم. تمرینات غیرفعال، تمریناتی هستند که توسط ما بر روی کودک انجام می گیرند.
در تمرینات غیر فعال تقویت عضله صورت نمی گیرد ولی اهمیت این تمرینات برای حفظ دامنه حرکتی مفاصل و نیز اعمال کشش های عضلات برای بهبود انعطاف عضلات می باشد.
چرخش مفصل شانه به سمت خارج:
در بیشتر کودکانی که اسپاستی سیتی دارند؛ الگوی فلکسوری باعث می شود مفصل شانه محدودیت حرکتی در چرخش به سمت خارج داشته باشد. بنابراین بسیار مهم است برای حفظ دامنه ی حرکتی مفصل شانه تمرین چرخش به خارج مفصل شانه به سمت خارج توسط ما و بر روی کودک انجام گیرد.
کشش عضلات همسترینگ:
عضلات همسترینگ عضلات دو مفصلی هستند که در پشت ران قرار گرفته اند و انتهای آن ها به مفصل زانو می رسد. کوتاهی این عضله در بیشتر کودکان دارای مشکلات حرکتی شایع است. بنابراین کشش روزانه این عضلات جهت بهبود انعطاف آن ها ضروری است.
نحوه کشش عضله: از کودک بخواهید به پشت بر روی زمین قرار گیرد – یک پای او را بر روی زمین ثابت کنید تا لگن بالا نیاید – پای دیگر را بدون این که زانو خم شود بالا بیاورید و آن را حدود ۳۰ ثانیه در این وضعیت نگه دارید – پا را تا میزانی بالا بیاورید که در آستانه ی تحمل کودک باشد. یعنی نه خیلی کم باشد که عضله مورد کشش قرار نگیرد و نه خیلی زیاد باشد که درد زیادی را کودک تحمل کند.
کشش عضلات پلانتار فلکسور:
عضلات پلانتار فلکسور که در انتها به تاندون آشیل تبدیل شده و به پاشنه متصل می گردد؛ در بیشتر کودکان با مشکلات حرکتی کوتاه است. بنابراین کشش روزانه این عضلات نیز در داخل منزل ضروری است.
نحوه کشش عضله: از کودک بخواهید به پشت بر روی زمین قرار بگیرد – زانوی او را به صورت ۹۰ درجه خم کنید. با قرار دادن دست خود بر روی کف پا، آن را به سمت ساق کودک فشار دهید. این فشار را حدود ۳۰ ثانیه نگه دارید تا عضله مورد کشش قرار گیرد.
تمرینات تعادلی کاردرمانی:
قبلا تصور می شد که تمرینات تعادلی فقط در حالت ایستاده قابل انجام هستند و برای کودکی که هنوز به مرحله راه رفتن نرسیده بود تمرینات تعادلی را انجام نمی دادند. امروزه مشخص شده است که انجام تمرینات تعادلی کاردرمانی در انواع وضعیت های رشدی ضروری است. یعنی حتی برای کودکی که هنوز به راه رفتن نرسیده انجام تمرینات تعادلی در حالت نشسته یا رو به شکم می تواند باعث تسهیل مراحل حرکتی کودک شود.
استفاده از تیلت برد برای انجام تمرینات تعادلی:
تیلت برد یا تخته تعادل کاردرمانی وسیله ای بسیار ساده است که در انجام تمرینات تعادلی کاردرمانی بسیار کاربردی است. به کمک این وسیله می توان تمرینات تعادلی را در وضعیت های مختلف رشدی بر روی کودک انجام داد. مثلا در وضعیت های زیر:
- به شکم قرار گرفتن کودک و تحریک تیلت برد به چپ و راست
- نشستن چهار زانو بر روی تیلت برد و تحریک تیلت برد به جلو عقب
- ایستادن بر روی تیلت برد و تحریک تیلت برد به جلو و عقب یا چپ و راست
- ایستادن بر روی تیلت برد و همزمان بازی پرتاب کردن و گرفتن توپ
استفاده از توپ درمانی برای انجام تمرینات تعادلی:
توپ بزرگ کاردرمانی، وسیله ای بسیار کاربردی برای انجام ورزش های کاردرمانی می باشد. بر روی این توپ تمرینات مختلف و در وضعیت های مختلف می تواند انجام گیرد. چند مورد از تمریناتی که می توان بر روی توپ درمانی انجام داد عبارتند از:
- قرار گرفتن کودک به شکم بر روی توپ و تحریک توپ به جلو و عقب
- قرار گرفتن کودک به صورت نشسته بر روی توپ و حرکت توپ به بالا و پایین
- قرار گرفتن کودک به صورت نشسته بر روی توپ و حرکت توپ به جلو و عقب
دقت داشته باشید هنگامی که ورزش های کاردرمانی را بر روی توپ انجام می دهید سایز توپ و نحوه گرفتن کودک به شکلی باشد که تسلط کافی را داشته باشید تا خطر سقوط کودک از بین برود.
حتما مطالعه کنید: تمرینات کاردرمانی برای حفظ تعادل
تمرینات کاردرمانی دست:
در برخی از کودکان دارای مشکلات حرکتی دستشان نیز درگیر است و این باعث می شود آن ها در هنگام چهار دست و پا رفتن و نیز انجام مهارت های دستی دچار مشکل گردند. برای این کودکان انجام ورزش های کاردرمانی دست ضروری است. در ادامه دو تمرین مهم و ساده را برای رشد مهارت های دستی در این کودکان بیان می کنیم.
تمرین فرغونی راه رفتن بر روی دستها:
تمرین فرغونی راه رفتن بر روی دستها یک تمرین ساده و بسیار مهم برای رشد مهارت های دستی است. این تمرین باعث تعدیل تون عضلات، ثبات مفاصل شانه وآرنج می شود. ثبات مفاصل بالاتر اندام فوقانی مانند شانه و آرنج مهم هستند و نباید هنگام انجام تمرینات کاردرمانی دست مورد غفلت قرار گیرد.
نحوه انجام تمرین: از کودک بخواهید رو به شکم قرار گیرد – پاهای او را با دستتان بگیرید – از او بخواهید همانند فرغون به جلو حرکت کند – اگر کودک در انجام این تمرین ضعیف است با قرار دادن یک توپ یا رولر در زیر شکمش به او کمک کنید.
تحمل وزن بر روی دستها:
یکی دیگر از تمریناتی که باعث تعدیل تون عضلات و نیز ثبات و تقویت عضلات دست می گردد، تمرین تحمل وزن بر روی دستها می باشد. تمرینات تحمل وزن بر روی دستها را می توان به صورت های مختلف انجام داد. دو مورد از این تمرینات به صورت زیر هستند.
- تحمل وزن بر روی دستها در حالت خرگوشی
- تحمل وزن بر روی دستها در حالت نشسته به پهلو
اهمیت انجام دادن ورزش های کاردرمانی در منزل:
همان گونه که بیان گردید انجام ورزش های مخصوص کاردرمانی توسط کاردرمانگر در داخل مرکز کاردرمانی مهم است. ولی طبق رویکردهای جدید توانبخشی یعنی رویکرد توانبخشی مبتنی بر جامعه، خیلی مهم است که والدین کودکان دارای مشکلات حرکتی تمرینات یا همان ورزش های کاردرمانی را یاد گرفته و در محیط منزل انجام دهند. در این شرایط است که کودک می تواند از نظر حرکتی رشد خوبی داشته باشد.
پکیج مخصوص ورزش های کاردرمانی:
در این مقاله سعی گردید شما والدین عزیز را با برخی از ورزش های مهم کاردرمانی آشنا کرده و نحوه انجام آن ها را به صورت کاربردی شرح دهیم. اما برای این که بتوانید به صورت کامل این تمرینات را یاد بگیرید نیاز به یک پکیج جامع کاردرمانی دارید که بتوانید به وسیله آن به راحتی تمرینات را در داخل منزل انجام دهید.
با توجه به اهمیت ورزش های کاردرمانی، در سایت تلویزیون کاردرمانی پکیج های کامل مخصوص والدین به صورت فیلم های آموزشی تهیه شده است که همراه با ارزیابی وضعیت کودک و نیز ارائه برنامه های اختصاصی با توجه به شرایط فعلی کودک است.
پیشنهاد می گردد از طریق لینک زیر حتما از پکیج های مخصوص کاردرمانی استفاده فرمائید تا به صورت کامل ورزش های کاردرمانی و یا همان تمرینات مخصوص کاردرمانی را یاد بگیرید و به آسانی در داخل منزل انجام دهید. شما عزیزان می توانید از طریق لینک زیر این پکیج را تهیه فرمایید. با آرزوی سلامتی برای کودک دلبندتان.
