کاردرمانی برای چهار دست و پا رفتن کودک

کاردرمانی برای چهار دست و پا رفتن کودک یکی از مهم ترین اصولی هست که مورد تمرکز درمانگران ومتخصصین کاردرمانی قرار می گیرد. زیرا کودکی که چهار دست و پا رفتن را به شکل مطلوب انجام می دهد ؛ به احتمال زیاد راه رفتن مستقل را کسب خواهد کرد. در واقع چهار دست و پا رفتن دروازه ی ورود به راه رفتن هست. چهار دست و پا رفتن باعث ثبات و تقویت عضلات جهت راه رفتن می گردد.

اهمیت چهار دست و پا رفتن در کودکان :

چهار دست و پا رفتن یکی از مراحل حرکتی مهم کودک محسوب می گردد. در کودکانی که چهار دست و پا رفتن را به شکل صحیح انجام می دهند؛ به دلیل افزایش ثبات شانه مهارت های دستی آن ها نیز افزایش می یابد.

هم چنین هنگامی که کودک به طور طبیعی به کاووش محیط می پردازد ، مهارتهای شناختی و ادراکی او نیز افزایش خواهند یافت.

 بعد از این که کودک شروع به چهار دست و پا رفتن می کند ، با گرفتن از اشیای منزل خود را به حالت دو زانو ایستادن و ایستادن می رساند . این مهارت بلند شدن بسیار مهم است و موجب می شود که کودک به صورت مستقل در حالت ایستادن و راه رفتن قرار بگیرد.

چهار دست وپا رفتن یکی از مراحلی هست که باید قبل از راه رفتن به دست آید. ولی در برخی کودکانی که درگیری دست  آن ها بیشتر است ( مثل کودکان همی پلژی ) این کودکان بدون کسب مرحله ی چهار دست و پا رفتن ، راه می روند.

کودکان همی پلژی که درگیری دست آن ها بیشتر است؛ معمولا بدون کسب مرحله ی چهاردست و پا رفتن راه می روند . ولی برای افزایش ثبات تنه و لگن و اندام فوقانی در این کودکان نیز تحمل بر روی دستها و تسهیل وضعیت چهاردست و پا توصیه می شود.

دلایل تاخیر در چهار دست و پا رفتن کودک :

برخی از کودکان با مشکلات حرکتی به ویژه کودکان فلج مغزی یا  CP کسب مرحله ی چهار دست و پا رفتن را با تاخیر انجام می دهند. در این کودکان موانعی وجود دارد که عمل چهار دست و پا رفتن را مشکل می کنند. مهم ترین این عوامل عبارتند از :

اسپاسم عضلانی :

اسپاسم به افزایش غیر طبیعی تون عضلانی گفته می شود؛ که مانع از انجام حرکات به صورت روان و ارادی می گردد. در کودکانی که تون عضلانی بالایی دارند کسب مراحل رشدی با تاخیر صورت می گیرد.

ضعف عضلات :

در کودکانی که به هر دلیلی  عضلات آن ها ضعیف هست ، کسب مرحله ی چهار دست و پا رفتن با تاخیر صورت می گیرد . عضلات تنه و لگن و هم چنین عضلات شانه ،عضلاتی هستند که بیشترین نقش را در چهار دست و پا رفتن ایفا می کنند. و ضعیف بودن این عضلات مشکلات عمده ای را در کسب این مرحله ی رشدی سبب می شود.

درگیر بودن دست :

در کودکانی که به دلایل ارتوپدی و یا نورولوژی دست آن ها درکیر هست و در انجام فعالیت های روزمره مشکل دارد ؛ یک مانع برای چهار دست و پا رفتن نوزاد هست. معمولا کودکانی آرنج آن ها خم هست و یا دست آن ها هنگام تحمل وزن مشت می شود ، در چهار دست و پا دچار مشکل می شوند.

کوتاهی عضلات :

کوتاهی برخی از عضلات نیز یکی از دلایل تاخیر در کسب چهار دست و پا رفتن توسط کودک هست. کوتاهی عضلات به دلیل کم تحرکی و قرار گرفتن در یک وضعیت خاص ایجاد می گردد. معمولا کودکانی که آرنج خود را به صورت خم شده نگاه می دارند و یا کودکانی که زانو ی خود را به صورت خم شده قرار می دهند ، قرار گیری کودک به مدت طولانی در این وضعیت ها باعث کوتاهی عضلات مربوطه شده و انجام فعالیت های روزمره و کسب مراحل حرکتی را مشکل می کند.

برای تماشای فیلم های آموزش کاردرمانی ما را در اینستاگرام دنبال کنید.

تمرینات کاردرمانی برای چهار دست وپا رفتن کودک :

همان گونه که بیان گردید ؛ چهار دست و پا رفتن در رشد مراحل حرکتی کودک بسیار مهم هست و به این خاطر هست که مورد تاکید کاردرمانی قرار گرفته است. در واقع کودکی که چهار دست و پا رفتن را به صورت مستقل انجام می دهد برای کسب مراحل پیشرفته تر مثل ایستادن و راه رفتن بسیار نزدیک شده است.

در طی روند طبیعی رشد ، کودکی که می خواهد چهار دست و پا برود ، ابتدا وضعیت هایی را به خود می گیرد که بسیار شبیه به چهار دست و پا هست . یکی از وضعیت ها ، وضعیت خرگوشی هست . حالت خرگوشی ، برای کودکانی  CP شروع بلند شدن از زمین است . این وضعیت او را برای چهار دست و پا رفتن آماده می کند . در این حالت مفاصل زانو و ران خم هستند و باسن با پاشنه های پا تماس پیدا می کند.

تمرینات تقویت کننده کاردرمانی برای کسب چهار دست و پا رفتن در نوزاد :

برای این که کودک مرحله ی چهار دست و پا رفتن را به شکل مطلوب انجام دهد باید عضلات تنه و لگن او نیز قوی باشند . در ادامه تمریناتی آمده است که باعث تقویت این عضلات می گردند .

قرار گرفتن به پشت روی وج و بالا آوردن پاها :

کودک را به پشت روی وج به گونه ای که پاهایش بیرون از وج باشد ، قرار دهید – .دو ساق کودک را کنار هم قرار دهید و با وزنه ای آن ها را ببندید ، سپس از او بخواهید پاهای خود را بالا آورد. ( وج یک سط شیب دار است که انجام تمرینات کاردرمانی را برای کودک آسان می کند. )

قرار گرفتن به شکم روی وج و بالا آوردن پاها :

کودک را به شکم روی وج به گونه ای که  پاهایش بیرون از وج باشد ، قرار دهید – دو ساق را کنار هم قرارداده و وزنه ای را روی آن ها ببندید . از کمر کودک را ثابت کنید – و او را تشویق کنید ؛ پاهایش را بالا بیاورد-

قرار گرفتن به پشت روی زمین و فشار دادن دستهای درمانگر :

کودک را به پشت بر روی زمین قرار دهید – زانوهای او را به سمت شکمش خم کنید – با دستهای خود مقاومتی را با توجه به توانائی او در برابر پاهایش ایجاد کنید . از او بخواهید دستهای شما را فشار دهد و پاهایش را صاف کند.

قرار گرفتن به پشت و کشیدن پاها به سمت شکم :

 کودک را به پشت روی زمین قرار دهید- یک پای کودک را با دست خود بگیرید – از او بخواهید با کشیدن پاهایش به سمت شکم خود آن ها را از دست شما در آورد.

نگه داشتن توپ روی دیوار:

 کودک را مقابل دیوار به پشت قرار دهید – از او بخواهید توپی را با فشار دادن پاهایش به دیوار نگه دارد.

آموزش چهار دست و پا رفتن به نوزاد :

در ادامه تمرینات کاردرمانی که باعث کسب مرحله ی چهار دست و پا در کودکان می شوند ؛ ارائه می گردد. قرار گرفتن در این وضعیت ها کودک را برای چهار دست و پا رفتن آماده می کند.

حفظ وضعیت خرگوشی با کمک رولر :

 با قرار دادن یک رولر در زیر قفسه ی سینه کودک ، او را در وضعیت خرگوشی قرار دهید. در صورت ضعیف بودن کودک ، او را از ناحیه ی لگن حمایت کنید. ( رولر یک چیز استوانه ای و نرم است . در صورت نداشتن رولر از پتوی لوله شده هم می توانید استاده کنید. )

حفظ وضعیت چهار دست و پا با کمک رولر :

کودک روی رولر در وضعیت چهار دست و پا قرار دهید – از لگن وی فشاری را رو به زمین وارد کنید و او را حمایت کنید.

چهار دست و پا رفتن و انجام یک حرکت در هر نوبت :

در پشت کودک قرار بگیرید – و او را در وضعیت چهار دست و پا حمایت کنید. حرکت چهار دست و پا رفتن را به ترتیب زیر انجام دهید : دست راست را جلو ببرید- پای چپ را یک گام به جلو حرکت دهید- دست چپ را به جلو حرکت دهید- پای راست را یک گام جلو ببرید.

اگر کودک هر دو دستش را باهم جلو گذاشت ، یک دستش را با دست خود نگه دارید.

اگر هر دو پا را باهم به جلو حرکت می دهد یکی از زانوهایش را ثابت نگه دارید.

چهار دست و پا رفتن با حمایت از شکم :

 با کمک یک کمربند یا روسری کودک را در وضعیت چهار دست و پا حمایت کنید. او را تشویق کنید به سمت جلو حرکت کند.

حفظ وضعیت چهاردست و پا و آوردن یک دست به بالا :

 کودک را در وضعیت چهار دست و پا حمایت کنید – او را تشویق کنید یک دستش را بالا اورده و مدتی نگه داارد.

توصیه های کاردرمانی برای چهار دست و پا رفتن کودک :

سعی گردید تمرینات کاردرمانی برای چهار دست و پا رفتن کودک به شکل ساده و روان جهت کار در منزل برای شما والدین گرامی آموزش داده شود. اگرهر کجای این مقاله برای شما مبهم بود یا هر نوع سوال در مورد کودک خود داشتید ؛ از طریق راه های ارتباطی با سایت تلویزیون کاردرمانی مطرح فرمایید ؛ با افتخار پاسخگو خواهیم بود.

این مقاله از مجموعه آموزش کاردرمانی برای کودکان با مشکلات حرکتی انتخاب شده بود. این پکیج شامل شش ساعت آموزش تمرینات کاردرمانی می باشد که تمرینات کاردرمانی را از گردن گرفتن تا راه رفتن به صورت فیلم برای والدین آموزش می دهد. برای تهیه ی این بسته ی آموزشی بر روی تصویر زیر کلیک نمایید.