نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد در هنگام تولد

نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد در هنگام تولد یا خفگی نوزاد یکی از شایع ترین مشکلات حین تولد است.

به لطف پیشرفت‌های پزشکی و حمایت متخصصان پزشکی، زایمان برای مادر و نوزاد بی‌خطرتر از همیشه است؛ اما، عوارض حین تولد هنوز هم ممکن است اتفاق بیفتد، و این می تواند عواقبی داشته باشد که در تمام عمر کودک باقی بماند.

نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد در حین زایمان می تواند منجر به انسفالوپاتی ایسکمیک هیپوکسیک (HIE)، فلج مغزی و در صورت عدم درمان فوری منجر به مرگ شود. درمان سریع می تواند آسیب مغزی ناشی از آن را محدود کند.

پیشنهاد مطالعه: فلج مغزی چیست؟

در اینجا، ما در مورد علل، علائم، عواقب و درمان کمبود اکسیژن در هنگام تولد صحبت می کنیم.

علت های خفگی یا کم رسیدن اکسیژن به مغز نوزاد:

چندین علت بالقوه برای افت اکسیژن نوزاد هنگام تولد وجود دارد:

مشکلات بند ناف: در حالی که نوزاد هنوز در رحم است، برای اکسیژن به خون مادر خود که از طریق بند ناف منتقل می شود، وابسته است. اگر برای بند ناف مشکلی ایجاد گردد می تواند منجر به قطع شدن اکسیژن برای نوزاد شود. از جمله پیچیدن بند ناف به سر نوزاد، بند ناف فشرده یا محدود و مشکلات مشابه.
خونریزی شدید مادر و ناراحتی جنین که منجر به شوک مادر می شود.
زایمان های غیر طبیعی، مانند قرار گرفتن نوزاد در وضعیت بریچ، زایمان را دشوارتر می کند.
اندازه بزرگ نوزاد، از جمله سر بزرگتر، که ممکن است زایمان را طولانی کند.
فشار خون بالا یا پایین نوزاد یا مادر
مجاری تنفسی نوزاد شکل نگرفته یا مسدود شده باشد.
کم خونی
تروما در رحم: ضربه به مادر ممکن است جریان خون نوزاد را تهدید کند.
مشکلات جفت: مثلا اگر جفت خیلی زود از رحم جدا شود.
دیستوشی شانه: جایی است که سر نوزاد به دنیا آمده است، اما شانه های او در حین تولد گیر کرده و در فرآیند زایمان مشکل ایجاد می کند.

پیچیدن بند ناف به سر نوزاد باعث خفگی می گردد.

چه مدت یک نوزاد می تواند بدون اکسیژن بماند قبل از اینکه آسیب مغزی رخ دهد؟

تأثیر مدت زمان نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد، از نوزادی به نوزاد دیگر متفاوت است. با این حال، تخمین زده می شود که پس از تقریباً ۱۰ دقیقه بدون اکسیژن، آسیب مغزی شروع می شود و اگر نوزاد به مدت ۲۵ دقیقه کاملاً از اکسیژن محروم شود، مرگ رخ خواهد داد. اگر وقفه در اکسیژن رسانی به نوزاد کامل نباشد، نوزاد می تواند مدت زمان بیشتری را قبل از آسیب مغزی و سپس مرگ مقاومت کند.

این موضوع نشان دهنده اهمیت سرعت عمل تیم پزشکی حامی مادر است. همه کارکنان درگیر، از جمله ماماها و متخصصان زنان و زایمان، باید در تشخیص و مدیریت این مشکلات به خوبی آموزش دیده باشند. هر گونه تاخیر می تواند عواقب جدی درازمدت برای نوزاد داشته باشد.

آیا خفگی هنگام تولد باعث آسیب مغزی می شود؟

هنگامی که نوزاد از اکسیژن محروم می شود، سطح pH و سطح گاز خون معمولاً تغییر می کند، که نوزاد را در معرض خطر هیپوکسی مغزی و اسیدوز و افزایش دی اکسید کربن خون قرار می دهد. این می تواند منجر به آسیب مغزی شود.

نوزاد در این مرحله گلوکز و چندین ماده مغذی ضروری کمتری دریافت می کند. این مشکل می تواند باعث باقی ماندن مواد زائد در مغز نوزاد شود و احتمال بروز مشکلات پزشکی اضافی را ایجاد کند.

شدت آسیب مغزی نوزاد به شدت خفگی هنگام تولد، مدت زمان محرومیت نوزاد از اکسیژن، سن نوزاد و نحوه مدیریت تیم پزشکی بستگی دارد. (نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می آیند در صورت محرومیت از اکسیژن در معرض خطر بسیار بیشتری برای ایجاد آسیب مغزی قرار دارند).

اگر خفگی هنگام تولد باعث آسیب مغزی در هنگام تولد شود، نوزاد معمولاً اندکی پس از تولد دچار انسفالوپاتی هیپوکسیک-ایسکمیک (HIE)می شود. HIE یک اختلال عصبی ناشی از اکسیژن کم یا کمبود اکسیژن است. HIE یکی از علل اصلی مرگ و میر نوزادان یا اختلالات شدید پس از تولد است.

آیا نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد باعث فلج مغزی می شود؟

نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد، همیشه باعث فلج مغزی نمی شود. حتی زمانی که یک عامل دیگر نیز نقش دارد، کمبود اکسیژن ممکن است تنها علت فلج مغزی نباشد. با این حال، محققان یک ارتباط قطعی بین این دو پیدا کرده اند که نشان می دهد خفگی در هنگام تولد خطر ابتلا به فلج مغزی را افزایش می دهد.

خفگی هنگام تولد عموماً اندکی قبل یا در حین تولد رخ می دهد و حدود ۶ تا ۸ درصد از کل موارد فلج مغزی را تشکیل می دهد.

یک مطالعه بزرگ که مطالعات دیگر را مرور کرد نشان داد که بروز فلج مغزی در نوزادان مبتلا به خفگی پری ناتال به طور قابل توجهی بیشتر است. این به کمبود اکسیژن در چند هفته پس از تولد اشاره دارد.

علائم و تشخیص نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد

از آنجایی که خفگی در نوزادان و در حین زایمان می تواند بسیار مضر باشد، تشخیص و درمان فوری علائم کمبود اکسیژن بسیار مهم است.

علائم نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد عبارتند از:

رنگ پوست ممکن است آبی یا کم رنگ باشد.

ضربان قلب پایین

تون عضلانی ضعیف

رفلکس های ضعیف

مکونیوم (اولین مدفوع کودک) در مایع آمنیوتیک مخلوط شده است.

تشنج نوزاد

ممکن است کودک دچار مشکلات تنفسی شود یا اصلاً نفس نکشد.

بیهوشی یا سطح کم هوشیاری

هیپوتونیا (بدن نوزاد شل و ول شده است)

با این حال، نوزادانی که نارس به دنیا می آیند، در مقایسه با نوزادان ترم، سیستم عصبیشان کمتر بالغ است و متعاقباً ممکن است همه علائم فوق یا هیچ یک از علائم را نداشته باشند.

هنگام تشخیص خفگی در زمان زایمان، پزشکان و کادر پزشکی سلامت نوزاد را با استفاده از ابزاری به نام نمره آپگار در مقیاسی از ۰ تا ۱۰ ارزیابی می کنند.

امتیاز آپگار به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی اجازه می دهد تا ضربان قلب، رنگ پوست، رفلکس ها، تون ماهیچه ها و تنفس نوزاد را ارزیابی کنند. نمره آپگار بسیار پایین ۰ تا ۳ می تواند نشان دهنده خفگی هنگام تولد باشد.

روش های درمان نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد

راه های مختلفی برای درمان خفگی هنگام تولد وجود دارد. واکنش سریع برای به حداقل رساندن تأثیری که کمبود اکسیژن مغز ممکن است بر رشد ذهنی و جسمی کودک داشته باشد، بسیار مهم است. این اقدامات می توانند از فلج مغزی جلوگیری کنند یا از شدت آن بکاهند.

روش های درمانی استاندارد عبارتند از:

تهویه با فرکانس بالا: این روش درمانی، پف‌های کوچکی از اکسیژن خالص را از طریق تهویه مکانیکی به ریه‌های نوزاد می‌فرستد.

هیپوترمی: یکی از درمان های پیشرو برای موارد خفگی هنگام تولد، هیپوترمی درمانی است. هیپوترمی شامل کاهش دمای داخلی بدن نوزاد به ۳۳.۵ درجه سانتیگراد برای حدود ۷۲ ساعت است. اعتقاد بر این است که این روش، واکنش‌های شیمیایی مغز را کاهش می‌دهد و به مغز فرصتی می‌دهد تا خود را ترمیم کند در حالی که تحت تأثیر فعالیت‌های دیگر قرار نمی‌گیرد.

هیپوترمی درمانی برای نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد

اکسید نیتریک: اکسید نیتریک استنشاقی توسط یک لوله تنفسی که مستقیماً در نای کودک قرار داده می‌شود برای کمک به کاهش فشار خون و باز کردن رگ‌های خونی در ریه‌ها تامین می‌شود.

اکسیژن رسانی غشایی برون بدنی (ECMO): شامل استفاده از پمپ قلب/ریه است که به طور موقت از زندگی کودک پشتیبانی می کند. همچنین دی اکسید کربن اضافی را از بدن نوزاد خارج می کند و در عین حال اکسیژن اضافی را تامین می کند. هنگام دریافت این درمان، نوزادان باید تحت آرامبخش باشند.

البته موثرترین درمان، پیشگیری است که از طریق مراقبت در دوران بارداری و زایمان قابل دستیابی است. متخصصان پزشکی درگیر در هر زایمان باید تخصص و تجربه لازم برای تشخیص علائم کمبود اکسیژن را داشته باشند و اقدامات سریع در به حداقل رساندن هرگونه آسیب مغزی ایجاد شده را انجام دهند.

پیشنهاد مطالعه: آموزش کاردرمانی در خانه برای کودکان فلج مغزی

اینستاگرام تلویزیون کاردرمانی — **اینستاگرام سایت تلویزیون کاردرمانی**

آیا سهل انگاری پزشکی باعث خفگی می شود؟

متأسفانه با اقدامات پزشکی مناسب می توان از تعدادی از موارد خفگی هنگام تولد پیشگیری کرد. سهل انگاری و اشتباهات پزشکی غیر عمدی هنوز خیلی بیشتر از آنچه باید اتفاق می افتد. در نتیجه، نوزادان دچار اختلالات مادام العمر مانند فلج مغزی می شوند.

به عنوان مثال، مشکلات بند ناف یکی از دلایل اصلی بروز خفگی هنگام تولد است – اگر پزشک نتواند ناراحتی نوزاد را کنترل کند، مشکلات بند ناف بدتر می شود.

عدم نظارت بر ناراحتی جنین همچنین می تواند منجر به عدم اطلاع پزشکان از زمان انجام سزارین اضطراری شود و نوزاد را برای مدت طولانی در رحم باقی بگذارد.

دیستوشی شانه یکی دیگر از مشکلات رایج است که منجر به خفگی هنگام تولد می شود، اما در برخی موارد، پزشکان از روش های مانور مناسب برای زایمان سریعتر و ایمن تر نوزاد استفاده نمی کنند.

اساساً، عدم توجه به مشکلات قبلی و اقدام متناسب برای جلوگیری از خفگی هنگام تولد ممکن است به عنوان سهل انگاری و قصور پزشکی تلقی شود.

منابع:

gadsbywicks.co.uk

cerebralpalsyguidance.com

پکیج آموزش تمرینات کاردرمانی ذهنی در منزل

توضیحات بیشتر

پکیچ تمرینات کاردرمانی در منزل برای کودکان دارای مشکلات حرکتی