والدین برخی از کودکانی که مشکلات حرکتی دارند؛ می خواهند بدانند که کودک آن ها فلج مغزی یا سی هست و یا فقط تاخیر حرکتی خفیفی دارد. ما در اینجا به صورت علمی و ساده فرق تاخیر حرکتی با فلج مغزی را بیان می کنیم. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
منظور از تاخیر حرکتی چیست؟
برای مقایسه تاخیر حرکتی با سی پی، ابتدا باید این موضوع را در نظر داشته باشیم که تاخیر حرکتی یک تشخیص منحصر به فرد در پزشکی نیست و یک واژه کلی است و به این اشاره دارد که کسب مراحل حرکتی درشت مانند غلت زدن، چهاردست و پا رفتن، نشستن و ایستادن در مقایسه با کودکان دیگر با تاخیر همراه است.
تاخیر حرکتی (motor delay) ، می تواند علت های مختلفی داشته باشد؛ برخی از این علت ها به مشکلات پاتولوژیکی کودکان مربوط است. مثلا اختلالاتی مثل فلج مغزی، تشنج، ضربه به سر، سندروم داون و … باعث می شوند کودک تاخیر حرکتی را تجربه کند. در این حالت یک مشکل زمینه ای باعث این تاخیر می گردد و نشان دهنده وضعیت یا اختلال جدی تری است.
ولی برخی از تاخیر های حرکتی به خاطر مشکلات زمینه ای نیست و به صورت غیر پاتولوژیکی مفاصل شل و عضلات ضعیف هستند و یا ممکن است کودک و یا نوزاد به علت وزن زیادش در مقایسه با دیگر کودکان تاخیر حرکتی داشته باشد. معمولا تاخیر حرکتی که بدون علت زمینه ای است، خفیف است و کودک به سادگی و در سنین بالاتر و با رفع مشکلاتش و افزایش ثبات مفاصل و یا کنترل وزنش، به نقاط عطف حرکتی دست می یابد و معمولا بهبودی سریع حاصل می گردد و کودک شاید در هنگام ۱۸ ماهگی یا ۲۰ ماهگی به راه رفتن مستقل برسد.
وقتی که والدین به دنبال تفاوت تاخیر حرکتی و فلج مغزی می گردند به نظر می رسد به دنبال این هستند که آیا تاخیر حرکتی کودکشان به صورت پاتولوژیکی است و مشکلات جدی تری مثل فلج مغزی وجود دارد و یا مشکل خفیف است. بنابراین در اینجا تفاوت بین فلج مغزی و تاخیر حرکتی غیر پاتولوژیکی (تاخیر حرکتی بدون علت زمینه ای) را بیان می کنیم و منظور از تاخیر حرکتی، همان تاخیر حرکتی غیر پاتولوژیکی و یا خفیف است.
تفاوت فلج مغزی و تاخیر حرکتی چیست؟
برای مقایسه تاخیر حرکتی با فلج مغزی، می توان با توجه به تعاریف و مفاهیمی که برای هر کدام بیان شده، پی به تفاوت های آن ها برد. به همین خاطر در سایت تلویزیون کاردرمانی، برای هر کدام از آن ها مقالات جامع و جدگانه ای تهیه گردیده است. پیشنهاد می گردد از طریق لینک های زیر آنها را مطالعه بفرمائید.
پیشنهاد مطالعه: فلج مغزی چیست؟
پیشنهاد مطالعه: تاخیر حرکتی چیست؟
با مقایسه تعاریف و مفاهیم هر کدام می توانیم موارد زیر را برای فرق تاخیر حرکتی با فلج مغزی بیان کنیم:
فلج مغزی انواع مختلفی دارد:
فلج مغزی با توجه به قسمت های درگیر بدن انواع مختلفی دارد. می توان با دقت در قسمت های درگیر شده بدن، فلج مغزی را از تاخیر حرکتی تمایز داد. انواع فلج مغزی عبارتند از:
- همی پلژی: یک نیمه بدن سالم است و یک نیمه بدن درگیر است.
- دای پلژی: دستهای کودک مشکل ندارند و فقط پاها درگیر است.
- کوادروپلژی: تمام بدن درگیر است.
فلج مغزی به خاطر یک علت خاصی ایجاد می گردد:
فلج مغزی به خاطر یک علت خاص ایجاد می شود مثلا نارس به دنیا آمدن کودک و یا نرسیدن اکسیژن به مغز کودک در حین زایمان و یا ضربه به سر بعد از تولد. عواملی که می تواند باعث بروز فلج مغزی گردند می توانند قبل، حین و بعد از تولد رخ دهند. بنابراین با دقت به علت به وجود آمدن مشکلات حرکتی، می توان فلج مغزی را از تاخیر حرکتی تمییز داد.
در تاخیر حرکتی اسپاستی سیتی وجود ندارد:
۸۰ درصد کودکان فلج مغزی اسپاستی سیتی دارند. افزایش تون عضله را اسپاسم می گوییم. اسپاستی سیتی باعث به وجود آمدن نوعی مقاومت غیر ارادی در برابر کشش و حرکات می شود. وجود این مقاومت غیر ارادی باعث می شود کودک نتواند کارهای خود را به صورت روان و مطلوب انجام دهد؛ و یک مانع برای رشد مهارت های حرکتی محسوب می گردد. در حالی که در تاخیر حرکتی اسپاستی سیتی وجود ندارد.
در تاخیر حرکتی رفلکس های مزاحم باقی نمی مانند:
در طی روال طبیعی رشد، برخی از رفلکس ها وجو دارند که برای رشد نوزاد ضروری است؛ ولی بایستی بعد از گذشت مدتی و با رشد کودک این رفلکس ها از بین بروند تا حرکات کودک به صورت مطلوب انجام گیرد. ولی در کودکان فلج مغزی، ممکن است این رفلکس ها باقی بمانند و در رشد حرکتی کودک مانع ایجاد کنند.
در فلج مغزی آسیب به قسمت های حرکتی مغز صورت می گیرد:
در فلج مغزی آسیب به قسمت هایی از مغز که مسئول حرکت هستند، صورت می گیرد. با توجه به این که کجای مغز دچار آسیب شده است، انواع مختلف فلج مغزی را شاهد هستیم. ولی در تاخیر حرکتی آسیب به مغز صورت نمی گیرد.
فلج مغزی می تواند همراه با تشنج باشد:
تشنج در کودکان فلج مغزی، یک عارضه جانبی نسبتاً شایع است؛ ولی همه کودکان فلج مغزی آن را تجربه نمی کنند. در حدود ۵۰ درصد از افراد CP ، حملات تشنجی دارند. برای کودکان مبتلا به فلج مغزی، آسیب مغزی علت اصلی تشنج است.
مشکلات شناختی در کودکان فلج مغزی:
فلج مغزی به طور مستقیم بر هوش کودک تاثیر نمی گذارد. با این حال، ۳۰ تا ۵۰ درصد از کودکان مبتلا به CP دارای نوعی اختلال شناختی هستند که با مشکلات حرکتی همزمان است.
تشخیص قطعی فرق تاخیر حرکتی با فلج مغزی:
سعی گردید با استفاده از مفاهیم ساده، فرق بین تاخیر حرکتی و فلج مغزی توضیح داده شود. شاید برخی از والدین باز هم نتواند به صورت کامل در مورد مشکلات حرکتی کودکشان نتیجه گیری کنند.
پیشنهاد می گردد اگر کودک شما در مقایسه با هم سالان خود تاخیر در کسب مهارت های حرکتی را تجربه می کند، برای تشخیص قطعی به پزشک مغز و اعصاب کودکان مراجعه کنید. هم چنین می توانید با یک کاردرمانگر کودکان صحبت کنید.
اگر شما کودکی با مشکلات حرکتی دارید؛ می توانید جهت مشاوره رایگان، با کاردرمانگر کودکان آقای بهزاد عباسیان به صورت مستقیم، داخل اپلیکیشن های ایتا، روبیکا یا واتساپ با شماره تلفن ۰۹۳۶۲۰۷۵۸۵۶ در ارتباط باشید. با آرزوی سلامتی برای کودک دلبندتان.
